9 02 2024

Tokat Halıcılık Okuluna kursa giden kızların çok azı usta olarak döndüler köye.
Tokat Halıcılık Okulu Başçiftlik’e 10 halı tezgâhı kurdu ve halılar artık burada dokunuyor.
Tokat’tan kursu yarım bırakıp dönen kızların bazıları yardımcı olarak usta kızların yanında tezgah başı yaptılar.
Efsane olmak kolay değildir!
Bu yazıların anlatıldığı ve anlatılacağı dönemin romanı yazılsa bu romanın baş kahramanı belediye başkanı İhsan Şen olurdu. Dönemin filmi yapılsa filmin “esas olanı” da İhsan Şen’dir.
Bu nedenle İhsan Şen’i iyi tanımadan bu süreç tam olarak anlaşılamaz.
İhsan Şen, 1 Temmuz 1936 ‘da Tokat İli Niksar İlçesinde (Başçiftlik köyünde) doğdu.
İlkokulu Başçiftlik’te ve ortaokulu Niksar’da okudu.
Sivas Lisesi ikinci sınıfından ayrılıp, 1960 yılında Niksar’da vekil öğretmenlik yapmaya başladı, 17 Haziran 1961 tarihinde bu görevden istifa etti.
Kasım 1961’de Ankara Emniyet Müdürlüğünde Polis olarak başladığı göreve Basın Bürosu şefi olarak devam etti.
İhsan Şen her zaman çok iyi giyinen ve sürekli bakımlı bir kişidir. Özenli giyimi ve duruşu ile karşısındakinde saygı uyandırır.
Kafasının ön tarafında saçı yoktur ama başının arka tarafında uzattığı saçlarını, saçsız ön tarafına doğru tarayıp çıplak bölümü kapatmakta ustadır. Geniş alnından sonraki kısama yapıştırdığı saçları hiçbir zaman yerinden ayrılmaz.
Her zaman herkesle konuşacak bir konusu vardır ve o konuda konuştuğu kişinin fikrini öğrenmeye çalışır. Gerektiğinde sert ve otoriter, gerektiğinde anlayışlıdır.
İhsan Şen’in Başçiftlik’te ilk belediye başkanı olması Başçiftlik için bir şanstır.
Bu şansın tesadüf olmadığını o sürece bakarak öğrenmemiz ve değerlendirmemiz gerekiyor.
Köy statüsünde olan Başçiftlik 1968 yılında belediye olmuştu.
Genelde bir köy belediye olduğunda o köyde muhtarlık yapan birisi belediye başkanı olur.
O günlerde Başçiftlik’te muhtar Osman Kaya’dır ve belediye başkanı olmak ister. Ancak köyün ileri gelenleri belediye teşkilatının eksiksiz kurulmasını, belediye başkanının güçlü biri olmasını istediler. Binbir güçlükle elde ettikleri belediyelerinin siyasi çekişmelere kurban gitmesini istemezler.
Köy dışında yaşayan çok sayıda Başçiftlik kökenli yetişmiş insan vardır.
Köydeki çeşitli siyasi görüşten insanlar düşünürler, tartıştılar ve akıllarına Ankara’da polis olan İhsan Şen gelir.
İhsan Şen o sırada Ankara Emniyet Müdürlüğünde Basın Bürosu şefi olarak görev yapmaktadır.
Eğitimci Yazar Metin Kılıç ive Hasan Açıkel’in Tokattannet’te yazdıklarından öğrenelim o günlerde olanları.
“ …. İhsan ŞEN’i partilerin ortak Belediye başkan adayı olması konusunda ikna etmek için Başçiftlik’in önde gelen isimlerinden bir heyet oluşturuldu. Bu heyet Ankara’ya gitti ve zorda olsa İhsan ŞEN’i adaylık için ikna ettiler.
Basın Bürosu Şefi İhsan ŞEN’in adaylığı Cumhuriyet Gazetesinde “Partilerin Bağımsız Adayı” başlığıyla haber oldu.
(Cumhuriyet Gazetesi-7 Mayıs 1968)
“Partilerin Bağımsız Adayı, “
“Başçiftlik kasabasındaki bütün partililer, kendi aralarında prensip anlaşmasına vararak, İhsan Şen’e bağımsız olarak Belediye Başkanlığına adaylığını koyması için başvurmuşlardır. Yıllardır Ankara gazetecilerinin kahrını çeken gazeteci dostu İhsan Şen, teklifi müspet karşılamış ve Başçiftlik Belediye Başkanlığına adaylığını koymuştur. 1936 doğumlu olan İhsan Şen evli ve üç çocuk babasıdır. Öğrenildiğine göre; Belediye Başkanlığı için adaylığını koyan İhsan Sen’in, Emniyet Basın Bürosundaki görevinden ayrılışı dolayısıyla Ankara ve İstanbul gazetelerinin emniyet muhabirleri bir veda toplantısı düzenlemeyi kararlaştırmışlardır.”
Gazeteciler görev döneminde kendilerine yardımcı olan İhsan Şen’i, onun adına verdikleri bir yemek daveti ile uğurladılar.
Yine, Metin Kılıç’ın kaleminden İhsan Şen’in başkanlık dönemini okuyalım.
“Başçiftlik’in sosyal, kültürel, ekonomik ve mimari kalkınmasında yaptıklarıyla iz bırakan, Başçiftlik siyasi tarihinin en önemli ismi; Başçiftlik’in ilk Belediye Başkanı İhsan ŞEN’i yönetimde olduğu dönemdeki icraatlarını; Kıyafet reformundan Başçiftlik-Niksar arası yolların yapımını, Başçiftlik’e elektriğin gelişinden içme suyu ve kanalizasyon altyapısını, ilk şehir planını, Başçiftlik’in imarını, yaylaları, çevreciliği ile …..” kendisine güvenenleri haklı çıkardı.
“İhsan ŞEN, sadece kendisine oy verenlerin değil Başçiftlik’in başkanı olarak herkesi kucakladı. Polislik görevinden dolayı devletin işleyişini bilen, iş ve işlemlerde uygulanacak bürokratik yöntemleri en aktif şekilde kullanan, vizyon sahibi, ileri görüşlü, sert ama halkla iyi diyalog kuran çevreci bir lider profiliyle hareket etti. İhsan ŞEN göreve gelir gelmez, önce Başçiftlik’te yapılması gerekenlerin fizibilitesini çıkardı ve öncelikleri belirledi.”
“Tokattannet” te Metin Kılıç, Hasan Açıkel ile yaptığı söyleşide, İhsan Şen döneminde yapılanları da anlatmışlar.
Başçiftlik-Niksar arası yolların yapımı:
“Dönemin canlı şahidi Metin KILIÇ, İhsan ŞEN’in belediye başkanı olmasıyla yaşananları şöyle anlatıyordu;” “Genç ve dinamik belediye başkanı İhsan ŞEN’in yol, su ve okul konusunda yetkili mercileri hiç durmadan rahatsız etmesi ve üst makamlara verdiği dilekçeler, il ve ilçe yetkililerinin dikkatini Başçiftlik üzerine çekmeye yetmişti. Ama devlet Başçiftlik konusunda bir türlü harekete geçmiyor yeterli yardım ve destek bir türlü gelmiyordu. Bu konuda belediyede hiç durmadan toplantılar yapılıyor akıl önderlerinin fikirleri alınıyor çare aranıyordu. Ortaokul İngilizce öğretmeni (Manisalı) Abdulkadir ÇAĞLAYAN’ın babasının önerisiyle ilçe ve ilde bir yürüyüş düzenlenmesi, bu yürüyüşe Başçiftlik halkının … katılması fikri uygun görüldü. Pankartlar hazırlanarak köyden kamyonlara doldurulan insanlar Niksar’a ve Tokat’a taşındı.”
“Protesto yürüyüşü ve sonrasında yaşananlar artık yerel olmaktan çıkmış ulusal bir boyuta ulaşmıştı. Yaşananlar, dönemin Cumhuriyet Gazetesinde “3 bin köylü yol için protesto yürüyüşü yaptı” başlığıyla haber oldu.”
Başçiftlik’e Elektriğin gelişi:
“Başçiftlik’e elektrik gelmeden önce evlerde gaz lambası (idare) kullanılır, dışarıya çıkanlar elde çıra ateşi ile dolaşırdı. Zamanla maddi durumu iyi olanlar “lüküz” kullanmaya başladı. Başçiftlik kasabasına elektrik 1970’li yılların başında İhsan ŞEN’in yetkili mercileri hiç durmadan rahatsız etmesiyle İller Bankası’nca Almus Hidroelektrik santralinden sağlandı.”
Başçiftlik’e İçme Suyu ve Kanalizasyon altyapısı:
“Başçiftlik’te evlerde içme ve kullanma suyu tesisatı yoktu, su ihtiyacı çeşmelerden taşıma yöntemiyle sağlanırdı. İhsan ŞEN’in yetkili mercileri yoğun dilekçe baskısı sonucunda 1973’de İller Bankası’nca evlere su tesisatı kurulmaya başlandı. Kanalizasyon için alt yapı çalışmaları yapılması da bu döneme rastlar.”
İlk Şehir Planı:
“Başçiftlik kasabasında şehir ve imar planı yoktu, arazılar ve evlerin sınırları kazık çakma yöntemiyle belirlenir, sokak, cadde ve yollar dar ve sorunlu idi. İhsan ŞEN dönemindeki belki de en önemli çalışma olup köyden şehre geçişteki en önemli kilometre taşıdır. 1973’te önce Niksar’dan gelen harita ve imar müdürlüğü elamanları tarafından ev, arazi, yol, sokak ve cadde sınırları tekrar tespit edilerek şehir ve imar planı çizildi. Sonrasında yol, sokak ve caddeler tekrar düzenlenip genişletildi. Bugün kullanılan meydanlar, kamu binalarının, ilkokul ve lise arsaları o dönemde istimlak edildi. Şehir mezarlığının taşınarak çaldibi mevkiine yeni mezarlık yeri ayrıldı.”
Başçiftlik’in İmarı ve yapılan binalar:
“İhsan ŞEN öncülüğünde ilk yapılan bugün de kullanılan belediye hizmet binası olmuş, sonra binaya ilave bir kat daha çıkılmıştır. 1973’te çarşı ve pazar kurulması için on beş dükkânlı belediye dükkânlarını temeli atıldı. Günümüzde yeni merkez camii inşaatında bu dükkânları bir kısmı yıkılmasına rağmen halen zemin katı dükkân üst katlar ise kamu kurum ve kuruluşlarınca aktif olarak kullanılmaktadır. Bugün kullanılan birkaç kamu binasının yanı sıra mevcut kaymakamlık binasının temeli de 1984 sonrasında İhsan ŞEN tarafından atılmıştır.”
Kıyafet reformu:
“İhsan ŞEN döneminin en ilginç uygulamalarından biri de kılık kıyafette yapılan düzenlemelerdir. Bayanlarda siyah tülbent, tutak, püskül ve kuşak giyilmesi yasaklandı.”
Başçiftlik’in iki yaylası vardı, üçüncü bir yayla kurma kararı alarak hayvanların otlayacağı alanları genişletmek istedi. Halkın büyük bölümü karşı çıksa da kararlı duruşu ile projeyi uyguladı.
Köylü bunun için mâni uydurdu türküler söyledi.
Metin Kılıç bu manilerden bir de örnek vermiş.
“Patates tarlaları
İçinde kazmaları
Şu muhannet Kargacı (ihsan ŞEN)
Dağıttı yaylaları”
“Köydeki hakim tepeleri ağaçlandırdı, orman varlığını korumak için evlerde odun yakmayı yasakladı ve tüp gaz mecburiyeti getirdi.”
En önemlisi de yeni getirdiği kurallara uymak istemeyen, eskiden ‘dediğim dedik’ tavırları ile kural dinlemeyen kişi ve ailelerle taviz vermeden mücadele etti ve hepsini yola getirdi.
İhsan ŞEN, 1968–73, 1973-77 ve 1984-88 yılları arasında üç dönem Başçiftlik Belediye Başbakanlığı yaptı.
İhsan Şen’i ve onu yazılarında anlatan Metin Kılıç’ı rahmetle anıyorum.
Mehmet Yıldız
İhsan Şen hakkındaki “….” tırnak içindeki bilgiler Metin Kılıç’ın “Tokattannet” sitesindeki yazılarından ve Hasan Açıkel ile yaptığı söyleşilerden alıntıdır.
https://ahmeteraslan.com.tr/wp-content/uploads/2024/02/mydn1.jpg

KAHRAMAN KIZLAR (9) HALI ATOLYESİ BAŞÇİFTLİK’TE (11)