9 02 2024

BESİCİ ASIM’DAN HALICI ASIM’A
Başçiftlik’te halkın geçim kaynağı çiftçiliktir.
Tarlalar verimli olmasa da bir mevsim kendisine yetecek kadar buğday yetiştirebilen ve bir çift öküzünü, iki ineğini 15-20 koyununu, kıştan yaza çıkaracak kadar samanı otu olan aileler varlıklı sayılır.
Yetiştirilen tahıl satışı nadiren olur. Koyunların yünü ve patates satılarak evin nakit ihtiyacı karşılanır.
Kış uzun sürdüğü için bazı ailelerin erkekleri 4-5 ay İstanbul’a çalışmaya giderler.
Çiftçilik yanında koyun besiciliği yapan ailelereler de vardır.
Asım’ın babası Ahmet Yıldız kurtuluş savaşı gazilerinden.
Köylünün taktığı ismi ile Gücük Ahmet. Ahmet’in arazisi ailesini geçindirmeye yeterlidir ama o dedelerinin geleneğini sürdürerek koyun besiciliği de yapar.
Ahmet’in, biri kız üçü erkek olmak üzere dört çocuğunun en büyüğü Asım. Babası Hacı Ahmet yaşlandığında ailenin reisi Asım oldu. Kardeşi Muammer ile Başçiftlik’te yaşıyorlar.
Kız kardeşi Mürüvvet ilkokul müfettişi Mehmet Karakoç ile evlendiği için Başçiftlik dışında yaşıyor.
Küçük kardeşi Mehmet, ziraat teknisyenliği okudu ve Erbaa’da memur.
Çiftçilikle birlikte baba ve dedelerden kalma besicilik mesleğini Asım sürdürüyor.
Zorlu bir iştir besicilik. Emek ister zaman ister güç ve kuvvet ister.
Asım bu işten para kazanıyor ama ona zor geliyor besicilik.
Asım zayıf ve minyon yapılı bir adam ama Başçiftlik standartlarında kısa boylu sayılmaz. Temiz yüzlü ve sakin biri.
Gerekmediği sürece söze karışmaz, konuştuğunda ise sesini fazla yükseltmez.
İnsanlarla konuşurken karşısındakini incitmeden ikna etmeye çalışır. Aceleci değil sabırlıdır, kafasına koyduğunu yapmaktan vaz geçmez. Ancak aile içinde tavrı değişiktir. Acelecidir, serttir ve kırıcıdır.
İşine gelmeyen bir konu ve soru ile karşılaştığında zaman kazanmak için boğazını temizliyor gibi yaparak kesik kesik öksürür. Vereceği yanıtı zihninde oluşturduktan sonra cevap verir karşısındakine.
Kafasına koyduğunu yapmak için acele etmez, olayı zamana yayar ve onun istediği olur sonunda.
Asım’ın dedeleri, koyun sürülerini kışın Çarşamba’ya ve Bafra’ya götürürdü otlatmak için. Bahar geldiğinde dönerlerdi Başçiftlik yaylalarına.
Asım şimdi koyunlarını Turhal’a götürerek besicilik yapıyor, Turhal şeker fabrikasından küspe denilen şeker pancarı posası ile besliyor koyunlarını.
Başçiftlik yaylalarından Turhal’a kadar koyun sürüsü götürmek çok zahmetli. Gündüz dağ bayır otlatarak götürdükleri koyun sürüsünü geceleri yerleşim yerleri yanında uygun bir depo veya ağılda sabahlatıyorlar.
Önce Niksar ovasına iniyorlar Keltepe üzerinden. Ovayı geçip Niksar Lâdik’inin yaylalarından; Canbolat, Gölcük ve Gülüt köyü güzergâhını takip edilerek koyunları otlatarak gidiyorlar Turhal’a.
Kolay değil bu yolculuklar. Sürüden koyun çalmak için bekleyenler var yol üzerlerinde. O nedenle koyun sahibi birkaç kişi birlikte yapıyorlar bu uzun yolculuğu.
Asım bu yolculukları akrabası olan ve “Dayı” dediği Gağuruk Mehmet (Bayram) ile yapardı ama bir defasında Asım’ın yol arkadaşları Koca Mehmet’in Mustafa (Mıstık,) Ecemolla’nın Mehmet oldu.
Bir gece mola verdikleri bir köyün yakınında silahlı saldırıya uğradılar ve beş koyun kaptırdılar.
Mal kaybetmek bir şey değil ama canından olacaktı Asım. Gece baskını, karşılıklı silahların atıldığı bir çatışmaya döndü.
Bir kurşun Asım’ın kulağını yaraladı, hastaneye yattı ve tedavi gördü.
O günden sonra hep dua ediyor Asım. “Allah’ım beni bu zor işten kurtar, ekmeğimi başka yerden kazanmayı nasip et bana.”
Asım’ın kızı Mürüvvet halı dokumayı öğrenmek için Tokat’a kursa giden kızların arasında.
Kızların yanında kalan Salih de akrabası Asım’ın. Salih’in annesi (Karakız) Ayşe, Asım’ın dedesi Mehmet Çavuşun kardeşi. Bu nedenle Turhal dönüşünde Tokat’a uğrayıp hem kızını görüyor hem Salih dayısı ile sohbet ediyor.
Bir taraftan da halı tezgahlarını inceliyor, kızlara halı öğreten ustalara sorular sorarak işi kavramaya çalışıyor.
Kızını görüyor ama Asım’ın gözü halı tezgahlarında ve dokunan halılarda.
Mehmet Yıldız

HALI ATOLYESİ DARMADAĞIN (13) HALI DOKUNURKEN KONTROL GEREKTİRİR (15)